Heembode 2017

18-10-2017

 

Heemkunde presenteert boek ‘300 JAAR KERKGESCHIEDENIS GEESTEREN’

 
Woensdagavond 18 oktober jl. vond de jaarlijkse lezing/dia-avond plaats van de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG). Bij die gelegenheid werd ook het boek ‘300 JAAR KERKGESCHIEDENIS’ gepresenteerd. Bertus Klein Haarhuis, de voorzitter van de werkgroep dia-avond, heette de talrijke aanwezigen, in een tot de laatste plaats bezette zaal Kottink, welkom. Naast de donateurs van de SHG waren ook burgemeester Wilmien Haverkamp en een aantal kerkelijke functionarissen aanwezig.
Boeiende presentatie over bouw Pancratiuskerk
Het was Harry Meinders die de feitelijke aftrap van de dia-avond voor zijn rekening nam met een boeiende presentatie. Hij vertelde onder meer over een aantal bouwkundige wetenswaardigheden van de huidige Pancratiuskerk die in 1926, onder leiding van architect Jan Stuyt, in neogotische stijl werd gebouwd. Een kleine greep uit de lezing: “In de Pancratiuskerk zijn meer stenen verwerkt dan in alle woningen op het huidige nieuwbouwplan “Hutten” bij elkaar. In de unieke, smalle kerktoren is maar liefst 10.000 kilogram staal verwerkt ter bescherming bij wind en storm. In 2003 hebben het kerkgebouw en de pastorie een grote restauratie ondergaan. Dit alles heeft kunnen plaatsvinden, zoals de gedenksteen onder in de toren aangeeft, met: "hulp en financiële steun van de parochianen en weldoeners", aldus Harry Meinders. Hij sloot de lezing af met de vurige wens dat de kerk nog vele jaren gebruikt mag worden voor de doeleinden waarvoor deze bedoeld is.
 
Dia’s, oude prenten en vermakelijke anekdotes.
Zoals gebruikelijk, namen ook deze keer Bertus Klein Haarhuis en Paul Sand de diapresentatie voor hun rekening. De achtereenvolgende pastoors die de parochie Geesteren dienden, vormden de historische tijdlijn bij deze presentatie. Talloze foto’s van geestelijken en vrijwilligers die bij de parochie waren betrokken, werden getoond. De nodige anekdotes ontbraken hierbij vanzelfsprekend niet.
 
Een blik in een volle zaal Kottink.  Voor een volledige fotoreportage klik op bovenstaande foto.
 
Terug in de tijd met filmmaker Alphons Leus.
Na een korte pauze was de beurt aan de huisfilmer van de SHG, Alphons Leus, die de aanwezigen met behulp van oude filmbeelden mee terug nam in de tijd. Een groot aantal kerkelijke activiteiten en festiviteiten passeerden de revue op het witte doek. Zo werden onder andere beelden getoond van de feestelijke onthulling van het carillon in 1990, van de altijd prachtig versierde kerk bij gelegenheid van de oogstdankdagen, van de grote kerkrestauratie in de periode 2001 tot en met 2003, van communiefeesten én van tal van andere kerkelijke gebeurtenissen. Het was heel bijzonder om inmiddels overleden parochianen op het witte doek terug te zien in de tijd toen zij nog leefden. 
 
Presentatie boek hoogtepunt avond.
Hoogtepunt van de avond was de presentatie van het boek‘300 JAAR KERKGESCHIEDENIS GEESTEREN’. Het eerst exemplaar werd door SHG-voorzitter Paul Sand overhandigd aan de laatste pastoor van de zelfstandige parochie Geesteren, Theo Munsterhuis. Munsterhuis die vooraf van niets wist, toonde zich geroerd bij de ontvangst van het eerste boek. Op 1 december 2008 aanvaardde Munsterhuis de benoeming tot pastoor van het Parochieverband Maria Vlucht te Overdinkel en verliet hij Geesteren. Ook voormalig pastoor Smits, burgemeester Wilmien Haverkamp en de gastschrijvers kregen een boek aangeboden.
 
Veel foto’s en historische documenten.
Het boek, in een kleurige en moderne layout weergegeven, omvat 192 pagina’s en is rijk geïllustreerd met veel foto’s en historische documenten. In de hoofdstukken zijn, naast de kerkgeschiedenis, ook tal van historische feiten over Geesteren meegenomen. Getuige de lovende reacties van de aanwezigen, na afloop, mag gerust gesproken worden van een zeer geslaagde heemkundeavond. De mensen van de SHG lijken erin te zijn geslaagd, een geschiedenisboek te hebben geschreven dat het predicaat ‘collector’s item’ mag dragen. Onder het genot van een drankje werd, na afloop, door de aanwezigen nog geruime tijd gezellig nagepraat en herinneringen aan het vroegere rijke roomse leven opgehaald.
 
Boek vanaf nu te koop in de winkel of te bestellen via de website.
Met dank aan de sponsors en begunstigers, is de SHG in de gelegenheid haar donateurs het jubileumboek geheel kosteloos aan te bieden. Voor niet-donateurs bedraagt de prijs €17,50. Het boek is te koop bij Horlogerie Truus Silderhuis en bij Veldhuis Huishoudelijke Artikelen aan de Dorpsstraat te Geesteren. ‘300 JAAR KERKGESCHIEDENIS GEESTEREN’ kent slechts een beperkte oplage. Geïnteresseerden wordt daarom geadviseerd niet te lang te wachten met de aanschaf.
 
Een persoonlijke overweging van Ton Ankoné.
Wij beëindigen dit artikel met een gedeelte uit de persoonlijke overweging van Ton Ankoné, zoals dat door hem werd opgeschreven in het boek.
 
De kunst is God te herkennen waar hij je opzoekt.
Onderstaande moderne parabel, zal duidelijk maken wat hiermee bedoeld wordt.
Een kluizenaar raakte in zijn eenzaam huisje tijdens een watervloed in grote nood. Hij bad tot God in diep vertrouwen. Iemand klopte op de deur: Kom mee met de laatste auto die probeert te ontkomen. De kluizenaar sloeg het aanbod af: God zal mij te hulp komen. Hij bleef vurig bidden, terwijl het water steeg tot boven de vensterbank. Toen kwam er een boot langs om hem op te halen. Maar de kluizenaar weigerde; hij bleef liever wachten op God. Terwijl het water in zijn huisje tot aan zijn mond kwam en vanuit een helikopter een lijn naar hem uitgeworpen werd, bleef hij weigeren, vol godsvertrouwen. Even later was hij verdronken en stond voor God. "Heer, waar was U? Waarom deed U niets?" "Deed ik niets?" was Gods reactie. "Drie maal ben ik bij jou langs gekomen en heb je aangeboden jou in veiligheid te brengen. Dat je mij niet herkend hebt!". Neen, hij had God niet herkend. De kunst is God te herkennen waar hij je opzoekt. God kan soms heel dichtbij en voelbaar aanwezig zijn, ook in onze kerk. Kom toch nog eens langs! 
 
SHG voorzitter Paul Sand overhandigd het eerste exemplaar aan pastoor Theo Munsterhuis.

 


 25-06-2017

 

Heemkunde volop bezig met dia-avond en met jubileumboek ‘300 jaar kerkgeschiedenis Geesteren’

 

De jaarlijkse lezing/dia-avond van de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG) belooft, komend najaar, woensdagavond 18 oktober a.s., heel bijzonder te worden en anders dan de afgelopen jaren! Waar tot nu toe, ieder jaar weer, de geschiedenis van een buurt én de daar wonende families werd belicht, staat deze keer de 300-jarige kerkgeschiedenis van Geesteren centraal. 
 
Reis door driehonderd jaar kerkgeschiedenis
Samen met haar donateurs en overige belangstellenden, gaan de mensen van de heemkunde deze keer een reis door de tijd maken. De reis begint op 13 april 1717 toen de eerste kerk in Geesteren werd gesticht en eindigt driehonderd jaar later op woensdagavond 18 oktober 2017. Een reis in de tijd, door drie eeuwen heen, die langs vele belangrijke en onvergetelijke gebeurtenissen in Geesteren voert. Harry Meinders die een groot aantal jaren deel uitmaakte van het kerkbestuur en nauw betrokken was bij tal van kerkelijke (bouw)projecten en activiteiten, opent de dia-avond  om klokslag half acht, met een lezing over de kerkgeschiedenis. Hierna is het de beurt aan de heemkundeleden Bertus Klein Haarhuis en Paul Sand. Met behulp van vele unieke foto’s, prenten en andere historische documenten, zullen zij driehonderd jaar kerkgeschiedenis in woord en beeld doen herleven.
 
De Veldstegge rond 1920 met links de woning, timmerfabriek en zagerij van J. Hemmer. Tegenwoordig staat hier het pand van kapsalon Lentferink. Op de achtergrond de pastorietuin “De Aanleg” waar in 1925 werd gestart met de bouw van de huidige St. Pancratiuskerk. Rechts tapperij H. Kottink “Wolters Hein”.

 

 
Presentatie boek ‘300 jaar kerkgeschiedenis’ 
Het hoogtepunt van de avond is de presentatie van het boek ‘300 jaar kerkgeschiedenis Geesteren’. Het eerste exemplaar van het boek wordt overhandigd aan een persoon die gedurende een aantal jaren een vooraanstaande rol in de kerkgeschiedenis van Geesteren 
heeft vervuld. Wie dat is, blijft tot 18 oktober geheim! 
 
Veel speurwerk en schrijfwerk te verzetten
Het plan om een boek uit te brengen over driehonderd jaar kerkgeschiedenis, ontstond iets meer dan een jaar geleden, in april 2016. Toen eenmaal was besloten het plan ten uitvoer te brengen, moest er in relatief korte tijd, ontzettend veel speurwerk en schrijfwerk verzet worden. Een gelukkige bijkomstigheid was dat het kerkarchief kort hiervoor voor een belangrijk deel was gedigitaliseerd. De redactie van de Heembode (het jaarboek voor de donateurs) stortte zich met verve op de uitdagende klus. Gaandeweg begon het boek steeds meer vorm te krijgen wat ertoe heeft geleid dat er inmiddels een concept ligt dat, wat het tekstgedeelte betreft, vrijwel gereed is. Momenteel wordt hard gewerkt aan de grafische vormgeving d.m.v. het toevoegen van tal van nostalgische foto’s en historische documenten. 
 
Buurtschap Geesteren wordt zelfstandige statie
Het begin van ‘300 jaar kerkgeschiedenis’ begint, feitelijk in april 1717. De buurtschap Geesteren werd van de statie Tubbergen afgescheiden tot een zelfstandige statie. Johannes Petrus Leurs werd op 13 april 1717 de eerste pastoor van Geesteren en Vriezenveen. Hij ging in Geesteren wonen op de oude havezathe het Eijlershuis, gelegen op de Vermolen. Waarschijnlijk met toestemming van de Graaf van Almelo werd het Eijlershuis ingericht tot kerk en pastorie. Voordien bezochten de geesterse katholieken de kerkdiensten in achtereenvolgens Ootmarsum, Tubbergen en Vriezenveen. Men ging toentertijd te voet naar de kerk en was daarom een belangrijk deel van de zondag van huis. In 1746 werd de kerk verplaatst van de Vermolen naar het zuidelijke gedeelte van de Mensinkkamp. Een schaapsschot, het Mensinkschot genaamd, deed dienst als kerk. Omdat het Mensinkschot te klein was om alle parochianen onderdak te bieden werd in 1821 de Waterstaatskerk gebouwd op de plek waar het schaapschot stond en waar tot voor kort Schoenenzaak Elferink gevestigd was. De huidige St. Pancratiuskerk werd in 1926 in gebruik genomen en ingezegend.
 
Over biechten en pannenkoeken
Dat de kerkgeschiedenis van Geesteren een serieuze aangelegenheid is, mag duidelijk zijn. Toch was het lang niet altijd zo serieus als verondersteld wordt. Immers pastoors en kapelaans zijn ook maar mensen! De leden van de heemkunde stuitten bij het schrijfwerk meer dan eens op humoristische voorvallen en merkwaardige gebeurtenissen in en rondom de kerk en pastorie. Wat, bijvoorbeeld, te denken van de pastoor, die wegens de afwezigheid van zijn kapelaan, de parochianen opriep hiermee rekening te houden en het zaterdags-middags vooral niet te druk te maken bij het biechten? En wat te zeggen van die andere pastoor die vrijdags regelmatig rond het middaguur ‘toevallig’ op een vast bezoekadres arriveerde, waar de vrouw des huizes overheerlijke pannenkoeken bakte. Prachtig toch! Niets menselijks was een parochieherder vreemd. 
 
Pastoor jaagt hardleerse parochianen de kerk uit
Oudere parochianen zullen zich vast nog wel die pastoor herinneren, die op een zondag, tijdens de Heilige Mis, enkele hardleerse parochianen met zijn wandelstok de kerk uitjoeg. Deze pastoor boezemde vele parochianen de nodige angst in. Hij was daarom niet bij iedereen geliefd. Aan de andere kant heeft deze pastoor een enorm stempel op het dorp Geesteren gedrukt en tal van zaken en maatschappelijke voorzieningen voor elkaar weten te krijgen! In het boek veel meer hierover!
 

28-09-2017

Heemkunde houdt dia-avond en presenteert boek

‘300 JAAR KERKGESCHIEDENIS GEESTEREN’

 

Woensdagavond 18 oktober a.s. houdt de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG) de jaarlijkse lezing/dia-avond voor haar donateurs, begunstigers en overige belangstellenden. Ook een aantal kerkelijke functionarissen en de burgemeester van de gemeente Tubbergen, Wilmien Haverkamp zullen acte de présence geven. De lezing/dia-avond die om 19.30 uur begint, vindt volgens traditie ook nu weer plaats in zaal Kottink.
 
Lezing, dia’s, foto’s en oude prenten
Zoals bekend, staat dit keer de 300-jarige kerkgeschiedenis (1717-2017) van Geesteren centraal. Na het openingswoord door Bertus Klein Haarhuis is het de beurt aan Harry Meinders. Meinders zal de aanwezigen meenemen naar tal van kerkelijke (bouw)projecten en andere activiteiten die in de loop der jaren plaatsvonden. Vervolgens is het woord aan Bertus Klein Haarhuis en Paul Sand. Met behulp van unieke foto’s, prenten en andere historische documenten, maken zij met de aanwezigen een virtuele reis door de Geesterse kerkgeschiedenis.
 
Presentatie boek hoogtepunt van de avond
Hoogtepunt van de donateursavond is de presentatie van het boek ‘300 JAAR KERKGESCHIEDENIS GEESTEREN’. Het eerste exemplaar zal door SHG-voorzitter Paul Sand worden overhandigd aan iemand die gedurende een aantal jaren nauw betrokken was bij het kerkelijk gebeuren in de parochie Geesteren. Het boek, waaraan door een aantal mensen van de SHG ruim anderhalf jaar is gewerkt, beslaat 192 pagina’s. Talrijke oude documenten en nostalgische foto’s omlijsten de vele boeiende verhalen.
 
Eén van de vele kerkgangers in de loop der jaren. Siena Droste-Bertels van de Vermolen op de fiets.
 
Een korte inkijk in ‘300 jaar kerkgeschiedenis’
Joannes Petrus Leurs werd in 1717 toen de statie Geesteren werd opgericht, pastoor van Vriezenveen en Geesteren. Hij vestigde zich in Geesteren. De Drost van Twenthe gaf toestemming om een gedeelte van het Eijlershuis op de Voormolen, dat vroeger een havezate van de Heren van Geesteren was, als kerk en pastorie in te richten. De Heilige Missen werden gelezen in een kapel die op ongeveer 100 meter van het Eijlershuis stond. 
 
Van de Vermolen naar het midden van Geesteren
Pastoor Leurs kreeg op 28 februari 1746 als opvolger Henricus Cramer, die geboren werd in Schapen bij Lingen (Duitsland). Pastoor Cramer kreeg toestemming om op een centraler in Geesteren gelegen plek een kerk te stichten. De kerk verhuisde van de Vermolen naar het midden van de buurtschap Geesteren. Van boer Mensman (Mensink toen, nu Maathuis) kocht de pastoor een halve bunder grond. Een aan de zuidzijde van de Mensinkkamp gelegen schaapkooi, het Mensinkschot genaamd, fungeerde als kerk.
 
De Waterstaatskerk vervangt het Mensinkschot
Het Mensinkschot werd in de loop der tijd te klein om alle parochianen onderdak te bieden. Ook raakte het kerkgebouw danig in verval. Tijdens de periode van pastoor Kock, werd in het jaar 1818 besloten een nieuwe Waterstaatskerk te bouwen. Deze kerk werd in 1819 op vrijwel hetzelfde perceel gebouwd als waar het Mensinkschot stond. Het is ook de plek waar tot voor kort schoenenzaak Elferink gevestigd was.
 
St. Pancratiuskerk vervangt de Waterstaatskerk
Op 15 juni 1922 werd Johannes Baptista de Graaff de nieuwe pastoor van Geesteren. Meteen al bij zijn aantreden werd hij geconfronteerd met een gebrek aan voldoende zitplaatsen in de Waterstaatskerk. Het aantal parochianen bedroeg in die tijd al bijna het dubbele van de 573 beschikbare zitplaatsen. De aartsbisschop stemde op 24 april 1924 toe in de bouw van een nieuwe kerk met pastorie. De eerste steen werd op 5 mei 1925 gelegd. Na één jaar en vier maanden bouwen, werd de nieuwe St. Pancratiuskerk op dinsdag 21 september 1926 door de aartsbisschop van Utrecht, ingezegend. De nieuwe kerk telde ruim 800 zitplaatsen.Nu, anno 2017, is dit nog steeds het kerkgebouw waar de Geesterse katholieken samenkomen.
 
Herman Paus ontvangt priesterlijke wijding 
Geesteren bracht in de loop der jaren ook een aantal priesterzonen voort. Zo ontving op 20 juli 1947 Herman Paus, priester van het H. Hart, te Nijmegen de priesterlijke wijding uit handen van Mgr. Coppen, s.c.j.*, Apostolisch Vicaris van Finland. Op 27 juli daaropvolgend, droeg hij in Geesteren de eerste Heilige Mis op. 
 
T.g.v. de priesterwijding van Herman Paus is de muziekvereniging St. Caecilia aanwezig.
 

Saamhorigheid en eensgezindheid in de parochie

Een treffend voorbeeld van grote saamhorigheid,was de grote kerkrestauratie in de periode 2001-2003 toen Theo Munsterhuis pastoor van Geesteren was. Door de parochianen werd aan deze restauratie maar liefst zeshonderdduizend gulden bijgedragen. Tal van bedrijven uit Geesteren waren bij de restauratie betrokken. Vanaf de preekstoel dankte voorzitter Ton Ankoné van de restauratiecommissie naderhand alle gevers en al die vrijwilligers die met de enveloppen langs de deur waren gegaan, heel hartelijk met de volgende woorden: "Een plaatsje in de hemel kunnen wij jullie niet garanderen, want daar gaan wij niet over, maar een mooie gift aan onze kerk staat wel aardig op je cv als je te zijner tijd je bij Petrus moet melden". 
 
Donateurs ontvangen boek tijdens dia-avond
Dankzij haar sponsors en adverteerders kan de SHG het boek geheel gratis aan haar donateurs aanbieden. Voor niet donateurs bedraagt de prijs € 17,50. 
 

 

November 2016

 

Heemkunde werkt aan jubileumboek

“300 jaar Parochie Geesteren 1717-2017”

 

 

In het jaar 1717 werd de statie Geesteren opgericht waardoor het een zelfstandige parochie werd. De mensen hoefden nu niet meer anderhalf uur door de moerassige grond te lopen naar de kerk in Vriezenveen.

Johannes Petrus Leurs werd benoemd tot de eerste Pastoor van Geesteren. Pastoor Leurs kreeg van de Graaf van Almelo toestemming om een gedeelte van het Eylershuis op de Vermolen als kerk en pastorie in te richten. De Heilige Missen werden gelezen in een kapel die bij het Eylershuis stond. Ook werd in de nabijheid een kerkhof aangelegd.

Omstreeks 1750 werd er onder Pastoor Cramer een nieuwe kerk gesticht op een centraler gelegen plaats aan de zuidzijde van de Mensinkkamp. Deze grond behoorde toe aan Mensman. In 1819-1820 kwam onder leiding van Pastoor Kock de Waterstaatskerk op de hoek Dorpsstraat - Langeveenseweg tot stand waar nu de schoenenzaak van Elferink gevestigd is.

Door toedoen van Pastoor Rientjes werd in 1862, op uitgeruilde grond van de familie Kottink, een nieuw kerkhof aangelegd dat nu nog in gebruik is.

In 1926 werd onder Pastoor de Graaff de huidige St. Pancratiuskerk gebouwd.

 

Zomaar, heel kort, wat jaartallen en historische feiten over de parochie- en kerkgeschiedenis van Geesteren.

 

 

Drie eeuwen parochie- en kerkgeschiedenis Geesteren

In 2017 bestaat de parochie Geesteren, genoemd naar de patroonheilige Pancratius, 300 jaar. Dit historische feit vormt voor de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG) aanleiding om het jaarboek 2017 “Heembode Geesteren” volledig te wijden aan drie eeuwen parochie- en kerkgeschiedenis.

Met de voorbereidingen is inmiddels reeds een start gemaakt. Zo is men, in overleg met de locatieraad, al druk bezig geweest met de digitalisatie van vrijwel het gehele kerkarchief waardoor een enorme hoeveelheid aan kerkgeschiedenis voor de heemkunde beschikbaar is gekomen.

 

Heemkunde vraagt Geesternaren om foto’s en historisch materiaal

Gezegd mag worden dat Geesteren de afgelopen 300 jaar een rijk kerkelijk en parochieel leven heeft gekend. Om dit leven zo goed mogelijk in woord en beeld in boekvorm gegoten te krijgen, doet de heemkunde een beroep op de medewerking van de Geesterse bevolking. In gezinnen en families maar zeker ook binnen de plaatselijke verenigingen en organisaties, zijn vast en zeker unieke foto’s en misschien wel complete fotoalbums bewaard gebleven van gebeurtenissen en festiviteiten waarbij de kerk of parochie direct dan wel indirect een rol heeft gespeeld. Te denken valt hierbij bijvoorbeeld aan doop- communie- trouwplechtigheden en jubileum-, herdenkings- of priesterfeesten.

 

Materiaal in het bezit van vrijwilligers

Een groot aantal vrijwilligers heeft zich de afgelopen 300 jaar voor de kerk en parochie Geesteren ingezet. Kerkbesturen, kosters, lectoren, misdienaars, collectanten, zangkoren, enz. enz. Het kan niet anders dan dat mensen die hierbij betrokken zijn geweest, hiervan mooie authentieke foto’s in hun bezit hebben. Indien bruikbaar en aansprekend voor een breed publiek, zou de heemkunde deze foto’s graag willen digitaliseren en gebruiken voor het jubileumboek. De originele foto’s worden meteen nadat ze zijn gedigitaliseerd weer thuis bezorgd. 

 

Het Geesterse zangkoor anno 1921, het was voor een deel een zeer jeugdig koor.

 

We zien boven v.l.n.r. Gerard Maathuis (Mensman), Jan Hemmer, Hendrik Kroeze (Masselinksdieks), Bernard Wermelink (Bakkersbèèrnd), Jan Wesselink (Wesselinkjan), Hein Krüze (Peegnhein), Gerard Wulferink (Wulvekgait). Tweede rij van boven v.l.n.r. Bernard Hemmer (Hemmesbèèrnd, weth.), Gerard Hamer (Brookngraats, schilder, fotograaf), kapelaan W.J. Tempelman, Albert Alberink (Scholluuksbats), Hein Voorhuis (Huushein). Tweede rij van onderen v.l.n.r. Herman Hemmer (Hemmeshèèrm), Harrie Hemmer (Hemmesharrie, boer), Hein Kienhuis (Kienhoeshein, molenaar), Jan Voorhuis (Huusjan), Antoon Hemmer (Hemmestoon). Zittend v.l.n.r. Bertus Ophof (Mootjesbets), Hendrik Hemmer (Hemmeshendrik), Kotte (Wesselink), Hein Kuipers (Mastnbrookshein), Hein Golbach (schilder), Jan Bekhuis (Bekwèversjan), Hein Ophof (Mootjeshein).

 

SHG presenteert de Heembode 2016

 

Heemkunde presenteert de Heembode Geesteren 2016

 

Afgelopen week presenteerde de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG) de Heembode 2016, het jaarboek voor haar donateurs. De Heembode biedt ook dit jaar weer een grote verscheidenheid aan historische artikelen over het Geesteren van vroeger. Maar liefst 64 pagina’s telt het boek. De SHG neemt u nu in vogelvlucht mee naar enkele hoofdstukken, welke zijn omlijst met tal van foto’s en illustraties uit vroegere tijden.

 

Muziekvereniging St. Caecilia goed op weg met een heel klein kereltje (Johan Verenjans) in haar midden. Jan Kottink als tambour-maître.

 

 

Het laatste nieuws ‘opheur’n’ in de buurtwinkel

Gastschrijver Ben Dierink neemt de lezers mee naar de winkeliers en middenstand van vroeger en nu.

Op zondagochtend, na de kerk, ging men langs bij de buurtwinkels om nog een paar boodschappen te doen, of om de openstaande rekening te betalen. Bakkers Theo, Loo Jens, ’n Bosman, Brughoes Joop, de Waterbakker om er zomaar enkele te noemen. Men liet door de week de gehaalde boodschappen vaak opschrijven. En dat alles onder het genot van een kop koffie in de keuken van de betreffende winkelier. Men kwam ten slotte “nuchter” uit de vroegmis en had wel honger en/of dorst na deze eerste mis. Voor de kerk mocht er namelijk niet gegeten en gedronken worden, maar het werk moest wel af. Een bak koffie met eventueel “ne vlak krèèntnwégn” ging er dan ook wel in. Als de rekening ook maar betaald werd. En je was natuurlijk direct op de hoogte van de laatste nieuwtjes.

 

Erve Timmerboer

Van de hand van Jan Heerdink is het hoofdstuk ‘Erve Timmersboer’. Komend vanuit Almelo zie je even voor het dorp Geesteren aan de linkerkant van de weg Tuincentrum Heerdink. De plek van dit tuincentrum met de gerenoveerde oude boerderij ernaast staat vooral bekend als erve Timmersboer. Zoals bij vele oude erven in Twente behoort ook hierbij een ingewikkelde genealogische geschiedenis. In zijn verhaal gaat Jan Heerdink uitgebreid in op het ontstaan van dit erf. De bewoners heetten eens Timmerhuis. Omstreeks 1875 heeft een brand de toenmalige boerderij verwoest. Het huidige gebouw stamt uit ongeveer 1875 en is sindsdien weliswaar enkele keren verbouwd en gerenoveerd, maar de funderingen zijn nog uit het eind van de 19e eeuw. Het hoofdstuk is omlijst met prachtige foto’s van de vroegere en huidige generatie Heerdink.

 

Herinneringen op De Kampboer

“Denkend aan mijn jeugd op de Kampboer, zie ik de boerderij weer voor me, zoals ze daar ooit lag aan het kruispunt van hoofdwegen in het dorp. Onlangs zei me nog iemand, wat woonden jullie vroeger toch dicht op de kerk. Maar het was precies andersom, de boerderij was er eerder dan de kerk. De vorige kerk stond hier pal tegenover, op de plek waar nu schoenhandel Elferink gevestigd is. In mijn tijd stond daar ook nog de catechismuskamer, voor de ingang van het kerkhof en ooit verbonden met de oude waterstaatskerk”. Zo begint Theo Kamphuis, telg uit de ‘Kampboer-familie te verhalen over de talrijke herinneringen aan de plek waar hij werd geboren en getogen. De plek waar nu Dorpshuis Erve Kampboer al decennia lang het trefpunt vormt voor tal van dorps- en verenigingsactiviteiten. Ook bij deze bijdrage ontbreken de nostalgische foto’s uit de oude doos natuurlijk niet.

 

Vuur’n bierieder van’n sjefeuar

Johan Verenjans gaat terug in de tijd. Hij schrijft 1946. Waar zijn ouders Roelf Verenjans en Marie Blokhuis elkaar hebben ontmoet? Niemand kijkt er vreemd van op, op de "Tubbiger kèèrms" natuurlijk. Dé Twentse huwelijksmarkt. Roelof woont wegens omstandigheden in bij opa, eveneens Roelof, aan de Koffiesteg. Roelof junior is zogezegd blijven plakken. Marie komt uit Mander en is een van de flinke boerendochters van de Krikk'n Jens en Nieijhoes Feem. De boerderij aan de Drieschichtsweg in Mander, beter bekend als "de Krik oet Maander". Johan vertelt over het huwelijk van zijn ouders, dat pa katholiek werd om met ma te kunnen trouwen. Het hoofdstuk geeft een prachtige inkijk in het wel en wee van een jong Geesters gezin kort na de Tweede Wereldoorlog.

 

‘Foto’s uit de oude doos’

In het telkenjare in de Heembode terugkerende hoofdstuk ‘Foto’s uit de oude doos’ neemt Will ter Wee de lezers mee naar 1904, naar de bekende Geesternaar Bernard Krikhaar die staat afgebeeld voor de gebouwen van zijn zus Manna (Krikkes Manna). De schoolfoto komt deze keer uit het schooljaar 1957-1958 met daarop afgebeeld de meisjes van de vierde en vijfde klas van de Mariaschool.

 

Mariaschool 4de en 5deklas, schooljaar 1957-1958. (voor een grote foto: Klik op de afbeelding)

 

Eerste rij van boven v.l.n.r.: Annie Blokhuis, Truus Klein Haarhuis, Sienie Paus, Corrie Veldhuis, Ans Oude Elberink, Annie Oude Elberink, Fien Tijhuis, Roza Hutten, Joke Hofste, Mieny Ophof, Sanny Kroeze, Marietje Blokhuis.

Tweede rij van boven v.l.n.r.: Elly Haarhuis, Diny Horstman, Truus Leus, Ria Kreuwel, Diny Kokhuis, Truus Haselbekke, Ans Kienhuis, Lies Oude Voshaar, Truus Meijer, Lies Elferink, Annie Jansen.

Derde rij van boven v.l.n.r.: Sienie Voshaar, Marietje Nobbenhuis, Elly Reinerink, Marietje Klein Haarhuis, Zuster Dorothee, Agnes Elferink, Fien Hemmer, Annie Droste, Thea Kokhuis, Truus Oude Voshaar, Diny Nieuwmeijer, Lies Lammerink, Zus Nijkamp.

Vierde rij van boven v.l.n.r.: Sienie Stamsnijder, Gerda Oude Nijhuis, Agnes Leus, Elly Wesselink, Agnes Gering, Leny Kuiphuis, Marietje Nobbenhuis, Els Hilberink, Annie Sekhuis, Ineke Reekers, Leny Olimulder.

 

 

 

DVD dia avond 2015

 

Dia-avond 2015 West-Geesteren nu verkrijgbaar op dvd.

 

 

Geesteren. Eind vorig jaar hield de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG) in zaal Kottink de jaarlijkse dia-avond voor haar donateurs en overige belangstellenden. De avond omvatte het tweede deel van het drieluik over de geschiedenis van West-Geesteren en haar (vroegere) bewoners. Inmiddels is van deze dia-avond door ‘huisfilmer’ Alphons Leus een prachtige dubbel-dvd geproduceerd. Deze dubbel-dvd is vanaf heden voor iedereen te koop!

 

Historische informatie en foto’s

De dvd’s bevatten een grote hoeveelheid historische informatie en foto’s. Hoofdmoot vormen vanzelfsprekend de vele nostalgische familiefoto’s welke vakkundig van commentaar werden voorzien door Bertus Klein Haarhuis en Paul Sand. Daarnaast is ook de lezing van Harry Meinders op de dvd’s vereeuwigd. Gedurende de gehele avond werden tal van bijzondere voorvallen die zich op West-Geesteren hebben afgespeeld voor het voetlicht gebracht. Dit alles doorspekt met vele anekdotes en af en toe een knipoog naar deze en gene. Kortom een prachtig naslagwerk voor de huidige generatie maar zeker ook voor de toekomstige generaties. De dubbel-dvd ligt vanaf vandaag te koop bij Horlogerie Truus Silderhuis en bij Tonnie Veldhuis Huishoudelijke Artikelen voor slechts € 10,--. Een mooie tip is nog om er een familielid, vriend of kennis mee te verrassen als cadeau ter gelegenheid van bijvoorbeeld een verjaardag of een andere feestelijke gebeurtenis.

 

Een mooi voorbeeld van één van de fraaie foto's op de DVD: 

Staand v.l.n.r.: Marie, moeder Hendrika Voorhuis-Maathuis en vader Johannes B. Voorhuis, Gerard. 

Op de hurken v.l.n.r.: Bennie en Harrie

 

In beperkte voorraad beschikbaar

De dubbel-dvd is in een beperkte voorraad beschikbaar. De mensen van de heemkunde adviseren belangstellenden dan ook om niet lang te wachten met de aanschaf. Op is op!

 

Dia-avond woensdagavond 16 november a.s.

Komend najaar, te weten woensdagavond 16 november a.s., wordt het drieluik over West-Geesteren besloten met de dia-avond over het laatste deel van de Vinckenweg en de Breemhaarsweg. De voorbereidingen zijn inmiddels van start gegaan. De betrokken families hebben onlangs een brief ontvangen en worden vanaf medio maart bezocht door de mensen van de heemkunde. Een bijzonder aspect deze keer is, dat er ook ruim aandacht zal worden besteed aan de geschiedenis van de sportverenigingen welke hun domein aan de Vinckenweg hebben.

 

 

Molenmonument op de Vermolen

 

 

Heemkunde Geesteren onthult monument op de Vermolen.

 

In aanwezigheid van de leden van de Stichting Heemkunde Geesteren en enkele genodigden, is zaterdagmiddag 7 november 2015 een monument onthuld op de plek aan de Vermolenweg/Molenbeek waar vele eeuwen lang het molenrad van de olie- en watermolen ‘De Vermolen’ draaide. Als nestor van de Heemkunde mocht Jan Velthuis (Hilbert Jan) het monument officieel onthullen. Hij deed dat met het wegtrekken van een doek. Vervolgens werd het monument, waaraan de afgelopen maanden door een aantal vakkundige leden van de Heemkunde, geholpen door vrijwilligers, vrijwel dagelijks hard is gewerkt, zichtbaar. Het monument werd mede mogelijk gemaakt dankzij de financiële ondersteuning van netwerkbeheerder Cogas te Almelo, het Oranje Fonds (NLdoet) en de Provincie Overijssel. Zeker mag niet onvermeld blijven dat ook een aantal plaatselijke ondernemers een financiële bijdrage leverden aan de totstandkoming van het monument.

Direct bij het monument zal aan deze ondernemers binnenkort nader aandacht worden besteed d.m.v. een naamsvermelding.

 

De onthulling van het monument op de Vermolen door Jan Velthuis (Hilbert Jan).

 

Het erve en goed “Wirremolen”

‘De Vermolen’ waarvan in 1323 voor het eerst gewag werd gemaakt, behoorde toe aan het erve en goed “Wirremolen” dat afkomstig was van de familie Van Gheijsteren en sinds 1268 in eigendom van de graaf Van Almelo. De Hof lag ongeveer 150 meter westwaarts van de molen. Het had de allure van een havezathe. De buurtschap ontleent haar naam aan ‘De Vermolen’.

 

De watermolen werd door de molenbeek aangedreven

‘De Vermolen’, ook wel ‘De Veer of Geesterer Moole’ genoemd, was een watermolen die door het stromende water van de molenbeek (vroeger mollenbecke genoemd) werd aangedreven. De beek stroomde voldoende om een watermolen aan te drijven. De Vermolen was een onderslagmolen, d.w.z. het water duwde van onder tegen het molenrad. De molen werd door de achtereenvolgende eigenaren en pachters voornamelijk benut als oliemolen (olieslagerij). De Vermolen kende gedurende de eeuwen heen vele eigenaren. Eén van de meest illustere was hopman Boeymer. Boeymer stond in de tachtigjarige oorlog als katholiek zijnde aan de kant van de Spanjaarden. Hij was het die in 1597 als gouverneur van Oldenzaal de stad moest overgeven aan Prins Maurits. Boeymer bouwde rond 1600 een huis in de buurt van de Vermolen. Na zijn dood kwam het huis rond 1665 in bezit van ene Jan Eylers. Een koopman die vermoedelijk uit de regio Ootmarsum/Oldenzaal kwam.

Naar hem werd de Eylersweg genoemd. Eylers was een vermogend man die zijn huis uit bouwde tot een soort van havezathe. Eylers werd verlaten door zijn echtgenote en overleed kinderloos in 1706. Erfgenamen stelden in 1717 een deel van de havezathe beschikbaar voor het vieren van kerkdiensten. Het werd daarmee het eerste kerkhuis van Geesteren. Op deze plek aan de Eylersweg wonen nu de families Droste (de Goeze) en Wesselink.

 

Olijmulders en olijslagers werkten in de molen

Vele boeren kwamen van heinde en verre met hun gewassen, zoals koolzaad, vlaszaad en huttentut. De mensen die in de molen werkzaam waren, noemde men olijmulders of olijslagers. Door het uitpersen van de zaden werd olie verkregen, terwijl de perskoek van het lijnzaad en raapzaad geschikt was als veevoer. De plantaardige olie werd doorgaans voor consumptie bestemd. Ook werd het gebruikt om te verven (lijnolie) en als smeerolie of lampenolie; ‘veur de lechies’ zoals de laatste Geesterse olijmulder Jens Busscher (Hinn’n Jens) eens verwoordde.

 

Jens Busscher.

 

In 1922 verviel de molen tot een ruïne

Blijkens een foto bij het monument zag de molen er in 1921 ogenschijnlijk nog goed uit. Op 17 mei 1922 verviel de molen, als gevolg van een doorbraak, tot een ruïne. In 1930 werd deze ruïne opgeruimd. De fundering van de molenaarswoning die aan de overkant van de beek stond, werd in 2012 door de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG) blootgelegd. Van deze fundering werd een deel van dit monument gerealiseerd evenals van de twee molenstenen die voor de molenaarswoning werden aangetroffen en dienst deden als erfverharding. Deze molenstenen werden destijds vervaardigd van leisteen. De ondersteen werd bij de opgraving door de mensen van Heemkunde verbrokkeld aangetroffen onder de fundering van de toenmalige molenaarswoning. Deze ondersteen is verwerkt in de bestrating bij het monument. De huidige ondersteen is een zandsteen en was ook onderdeel van ‘de ‘Wirremolen’. Deze zandsteen werd geschonken door genoemde familie Droste (de Goeze).

 


In 1997 verscheen in 3 delen in 't Inschrien (een uitgave van het van Deinse Instituut) een uitgebreid artikel over deze watermolen. Om dit artikel te bekijken, klik HIER.


 

Heemkunde neemt afscheid van Jan Velthuis (Hilbert)

Tijdens een gezellig samenzijn, na afloop van de onthulling van het monument, werd afscheid genomen van Jan Velthuis de nestor van de Heemkunde. Velthuis, 88 jaar inmiddels, is vanaf de oprichting in 1997, altijd zeer nauw betrokken geweest bij tal van activiteiten van de Heemkunde. Als blijk van waardering ontving het scheidende heemkunde lid een attentie en voor zijn echtgenote Grada was er een mooi boeket bloemen. Een dankbaar applaus van de aanwezigen viel Jan en Grada ten deel. Hierna werd er, onder het genot van een drankje en hapje nog een poosje gezellig nagekeuveld over het verleden, het heden en de toekomst van het mooie dorp Geesteren.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Heembode 2015: Oorlog in herinnering

 

Een speciale uitgave van de Heembode (2015) ter gelegenheid van 70 jaar bevrijding.

 

 

 

 

 

Heemkunde Geesteren presenteert boek ‘Oorlog in herinnering’.

 

Geesteren. Zaterdagmiddag 25 april is, ten overstaan van bijna 100 genodigden, het meer dan driehonderd pagina’s tellende boek Oorlog in herinnering- Geesteren een veilig oord in zware tijden’ gepresenteerd door de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG). Het eerste exemplaar van het boek werd door SHG-voorzitter Paul Sand in Erve Kampboer overhandigd aan Hans Habing, die als jonge knaap de oorlogsjaren in Geesteren van begin tot eind meemaakte. Bij het begin van de presentatie heette Paul Sand de aanwezigen, waaronder een aantal voormalige oorlogskinderen en evacuees uit voornamelijk Utrecht en omgeving van harte welkom. Ook waren een aantal (oud) inwoners van Geesteren aanwezig.  De oorlogskinderen, maar liefst 325 in getal, kwamen tijdens de Hongerwinter 1944-1945 naar Geesteren omdat er in de Randstad vrijwel geen voedsel meer voorradig was.  Een aantal van deze oorlogskinderen was voor het eerst na 70 jaar terug in Geesteren. Het werd een emotioneel en tegelijkertijd hartelijk weerzien met ‘oude bekenden van toen’ uit Geesteren zelf. 

 

Paul Sand overhandigt het eerste exemplaar van het boek aan Hans Habing.

 

Maar liefst 325 oorlogskinderen verbleven in Geesteren

Bijna twee jaar geleden werd tijdens een vergadering van de SHG, besloten om de namen van de 325 oorlogskinderen die tijdens de Hongerwinter 1944-1945 bij gastgezinnen in Geesteren verbleven, in kaart te brengen. Kort hierna ontstond – met 70 jaar bevrijding in 2015 in het verschiet - het idee de nog in leven zijnde oorlogskinderen te benaderen om hun herinneringen aan Geesteren op te tekenen. Een aantal leden van de SHG ging enthousiast aan de slag om het idee te realiseren. Na verloop van tijd, dienden zich steeds meer onderwerpen aan over gebeurtenissen welke tijdens de Tweede Wereldoorlog in Geesteren plaatsvonden. Ook die onderwerpen bleken, net als de verhalen van de oorlogskinderen, meer dan de moeite waard om op te schrijven. Uiteindelijk leidden al die verhalen en gebeurtenissen tot het boek ‘Oorlog in herinnering’.

 

Boek geeft een prachtige kijk in het alledaagse leven van toen

De vele hoofdstukken, omlijst met tal van (familie)foto’s,  bieden een prachtige inkijk in het alledaagse leven van toen. Het laat zien hoe de Geesternaren in die tijd woonden, werkten en leefden en hoe de oorlogskinderen hun tijd in Geesteren beleefden. Het boek is uiteindelijk een echt leesboek geworden met als rode draad de gebeurtenissen tijdens de oorlog in Geesteren. Gebeurtenissen, welke werden opgetekend uit de mond van mensen die toentertijd nog kind of jongvolwassene waren. Inmiddels zijn zij 80 jaar of ouder. 

 

De kinderen Leo, Maria en Louis Galesloot uit Utrecht die als oorlogskind in Geesteren verbleven.

 

Herinneringen leidden meer dan eens tot een traan

Afgaande op de eerste reacties, is het de mensen van de SHG gelukt alle relevante gebeurtenissen in Geesteren tijdens de jaren ’40 –’45 zoveel mogelijk in het boek te verwerken.

Een speciaal woord van dank had voorzitter Paul Sand voor allen die hebben meegewerkt aan de totstandkoming van dit boek. Heel in het bijzonder bedankte hij de generatie van toen die hun persoonlijke herinneringen aan de oorlogstijd met de SHG heeft willen delen. Herinneringen die meer dan eens leidden tot een lach en een traan. Zonder de sponsors en adverteerders zou de uitgave van het boek niet mogelijk zijn geweest. De voorzitter van de SHG liet weten, hen dan ook zeer erkentelijk te zijn. Ook maakte hij melding van het feit dat het boek ‘Oorlog in herinnering’ door de SHG wordt opgedragen aan de generatie mensen die tijdens de oorlog, permanent dan wel tijdelijk, in ons dorp woonde en leefde. “Vijf jaren van hun leven werden zij in hun vrijheid beknot en soms zelfs voor korte of langere tijd van hun naaste familie gescheiden”, aldus voorzitter Paul Sand. 

 

‘We’ll meet again’

Irma Hemmer vertelde de aanwezigen over de aangrijpende ervaringen van haar vader Hendrik Hemmer tijdens diens verblijf in verschillende concentratiekampen in Duitsland. Zij deed dit aan de hand van fragmenten uit brieven welke haar vader vanuit de kampen naar de familie thuis schreef. Samen met Marga en Angelien Hemmer vertolkte zij het vermaarde oorlogslied ‘We’ll meet again’ van Vera Lynn. Hiervoor had Hans Habing de aanwezigen reeds deelgenoot gemaakt van zijn herinneringen aan Geesteren tijdens de oorlogsjaren. Heemkundelid Nico Leus las een brief voor van voormalig oorlogskind Louis Galesloot die vanwege trieste familieomstandigheden deze middag verstek moest laten gaan. Citaat Galesloot: “In gedachten neem ik alsnog mijn hoed af en maak ik een diepe buiging voor het hele dorp Geesteren”.

 

Een greep uit de vele hoofdstukken

Antoon Haselbekke  werd op 4 mei 1943 gefusilleerd omdat hij de Freule von Bönninghausen zou hebben geschoffeerd. Het ging hier over een bon voor een paar schoenen. Jan Oude Voshaar werd op 15 december 1944  door landwachters op de Delmar te Geesteren doodgeschoten.

Gerard Hemmer overleed aan tyfus in Dachau op 10 februari 1945, slechts een tiental weken voor de bevrijding van het kamp. Harry Lescher zegt over zijn broer: `Onze oudste broer Jan was thuis de belangrijkste man van het verzet tegen de Duitse bezetter maar eigenlijk waren we er allemaal bij betrokken. Jan was een man uit één stuk, voor de duvel niet bang en met een enorm gevoel voor rechtvaardigheid`. Als 1941 berichten over de spoorwegstakingen in het westen naar Twente doorsijpelen neemt de boerenzoon Bernard Krone uit de Muldershoek voor zichzelf een drastisch besluit. Hij begint zijn eigen strijd tegen de bezetter en gaat over tot het saboteren van spoorwegmaterieel dat in dienst van de Duitsers rijdt.

 

De familie Lassooy uit Noordwijk die in Geesteren zat ondergedoken.

 

Belangstelling voor boek blijkt zeer groot

Na alle aanwezigen bedankt te hebben voor hun aanwezigheid, werd het officiële gedeelte door voorzitter Paul Sand afgesloten. Hierna was er een gezellig samenzijn, waarbij door de aanwezigen tal van herinneringen aan de oorlogsjaren werden opgehaald. Van de mogelijkheid om één of meerdere boeken te kopen, werd grif gebruik gemaakt. Inmiddels ligt het boek voor € 17,50 te koop bij horlogerie Truus Silderhuis en Veldhuis Huishoudelijke artikelen. De donateurs kregen het boek thuis bezorgd.

 

Op pagina  167 van het boek begint een fragment uit het dagboek van kapelaan Egberts. Vanwege de omvang is dit dagboek in het boek een beetje ingekort. Om het volledige dagboek te lezen klik HIER.

 

 

  • U kunt het boek bestellen voor € 17,50 + € 6,50 verzendkosten per bestelling.  

KLIK HIER OM TE BESTELLEN

Na ontvangst van het verschuldigde bedrag wordt u het boek,  zo snel mogelijk, toegezonden.

 

 

Dit boek mag in uw collectie niet ontbreken.